Japońskie ozdoby – Tsurushikazari

Japońskie ozdoby – Tsurushikazari

Co to jest Tsurushikazari (吊るし飾り)

Japońska estetyka i wzornictwo przyciąga uwagę całego świata. Sztuka, która kształtowała się niejako na końcu świata, niezależnie od wpływów kontynentu, jest unikalna i wyjątkowa. Japońskie ozdoby pomieszczeń czy ogrodów bywają często sprowadzane bądź kopiowane w naszych domach. Jednym z przykładów takich ozdób są wiszące girlandy zabawek – tsurushikazari.

Tsurushikazari to ogólna nazwa na japońskie ozdoby i zabawki jednocześnie, które można zawiesić albo u sufitu, albo na specjalnych stojakach. Są to najczęściej zabawki szyte z fragmentów cennych materiałów, kimon, chustek itp. Przyczepia się je jedna pod drugą do kolorowych nitek lub sznureczków, które to przymocowuje się do stelaża wiszącego u góry. Mogą to być efektowne patyki, drewniane krzyże, okrągłe obręcze itp. Girlandy zwisających zabawek, bujających pod wpływem prądów powietrza, kręcących się wokół osi stanowią swoiste perpetuum mobile. Magiczne ozdobne sznury mają moc niemal hipnotyczną. Zwyczaj ich tworzenia wiąże się ze świętami celebrującymi narodziny dziecka płci żeńskiej Hinamatsuri. Każda zabawka to miniaturowe dzieło sztuki i rzemiosła. Kolorowe zabawki zestawione tematycznie prezentuje się w domach na rozmaite święta i festiwale, najczęściej w kwietniu.

Najbardziej znane regiony, z których pochodzi Tsurushikazari

Trzema największymi rejonami słynącymi z ozdób tsurushikazari są: Shizuoka, Fukuoka i Yamagata. We wszystkich trzech rozkwit sztuki szycia i tworzenia wiszących zabawek przypada na koniec ery Edo (XIX w).

Shizuoka

Shizuoka znana jest z ozdób przeznaczonych dla dziewczynek na ich święto Hina, dlatego zabawki te nazywa się Hina-no tsurushikazari. Zabawki z Fukuoki nazywa się Sagemon, zaś ozdoby typowe dla Yamagaty to Kasafuku.

 W Shizuoce od dawien dawna produkowano elementy lalek Hina. Pod koniec okresu Edo zamiast zwykłymi lalkami Hina zaczęto ozdabiać pomieszczenia na święto Hinamatsuri wiszącymi zabawkami. Wynikało to głównie z wysokiej ceny lalek. Tylko bogate rodziny były w stanie kupować drogie zabawki. Tsurushikazari zaś powstawały ze skrawków materiałów, które rodzina, krewni czy sąsiedzi przeznaczali na uszycie ozdób. Wiszące kolorowe zabawki miały zapewnić dzieciom i wnukom długie życie, zdrowie i szybki wzrost. Typowymi zabawkami były brzoskwinie, czerwone małpki, które stanowiły amulety, trójkątne woreczki na leki i około 50 innych. Ręcznie wykonywane japońskie ozdoby wywieszano zarówno wewnątrz domów jak i na zewnątrz. Zwyczaj ten kultywowany jest do dzisiejszych czasów.

Fukuoka

Zabawki Sagemon z Fukuoki powstały pod koniec okresu Edo i zdobiły w kwietniu domy rodzin, które posiadały dziecko płci żeńskiej. Celebrowano święto Hinamatsuri, szyjąc ze skrawków materiałów drobne zabawki i figurki. Zazwyczaj były to przedmioty symbolizujące szczęście i powodzenie jak ozdobna kula temari, żurawie, króliki, kurczaczki, raczkujące niemowlęta. Sagemon stawiało się po obu stronach ołtarzyka na lalki reprezentujące dwór cesarski. Każdy gość wizytujący dom mógł więc docenić urodę wiszących ozdób. Im więcej osób odwiedziło dom małej dziewczynki, tym więcej szczęścia ją czekało w życiu. Zwisające zabawki sagemon wieszano w różnych miejscach w mieście. Popularnym zwyczajem było odszukiwanie takich miejsc i oglądanie wspaniałych, kolorowych ozdób.  

Yamagata

Kasafuku z Sakata w prefekturze Yamagata to ozdoba, która bazuje na otwartym zabawkowym, japońskim parasolu lub szkielecie z promieniście rozchodzącymi się żeberkami, na którym rozpięty jest czerwony materiał. Z końców żeberek tego parasola zwisają ozdobne sznurki z drobnymi zabawkami uszytymi z małych fragmentów kolorowych materiałów. Charakterystyczną cechą Kasafuku jest zestaw wiszących zabawek kojarzących się z symbolami szczęścia. Japońskie ozdoby symbolizujące szczęście w tym rejonie to przede wszystkim tykwa hyōtan pełniąca funkcję amuletu czyli odpychania zła, małpki symbolizujące szybkie mijanie nieszczęścia oraz wiele rozmaitych kwiatów.  

Zabawki Tsurushibina

Tsurushibina to szczególny rodzaj ozdoby, która charakteryzuje się zabawkami symbolizującymi szczęście dla dziewczynek. Każda z wiszących na czerwonych sznurkach zabawek, figurek i przedmiotów uszytych przez matki czy babcie skrywa włożoną w ich przygotowanie miłość oraz życzenia zdrowia i szczęścia. Można wyróżnić ponad 100 rodzajów zabawek szytych z materiałów na instalacje tsurushikazari. Wszystkie są symbolami szczęścia i długowieczności bądź amuletami chroniącymi przed złem czy chorobami.

Najbardziej typowe japońskie ozdoby i zabawki tsurushibina – alfabetycznie:

Ajisai

Hortensja charakteryzuje się okrągłymi kwiatostanami. Liczne drobne kwiatki hortensji kwitną blisko obok siebie w ścisłym związku, tworząc piękną kulę. Ta zaś symbolizuje w Japonii harmonijne życie w kręgu najbliższych i wynikające z tego szczęście. W biznesie okrągłe kwiatostany hortensji symbolizują gniazdo pszczół przynoszących powodzenie i fortunę.

Asagao

Powój w Japonii (inaczej wilec) jest lubianym kwiatem symbolizującym radość z życia. Kwiaty powoju otwierają się rano do słońca (asagao znaczy poranna twarz) i zamyka się, gdy słońce zachodzi. Kwiaty asagao kwitną w lipcu podczas święta Tanabata, dlatego Japończykom kojarzą się z ogromną radością spotkania zakochanych raz w roku.

Chōchō

Motyl – Japończycy porównują dojrzewanie dziewczyny do przeobrażenia się motyla. Zabawka motyla ma symbolizować dorastanie i stawanie się piękną, niczym motyl, kobietą.

Daruma

Jest to bożek symbolizujący szczęście i powodzenie. Okrągła zabawka w kształcie darumy kojarzy się z przysłowiem mówiącym o wytrwałości człowieka. Siedem razy się przewrócisz, ale i tak za ósmym razem znowu wstaniesz 七転び八起き. Zabawki daruma przypominają nasze Wańki-wstańki, zabawki, które nigdy się nie przewracają. Dodatkowo czerwony kolor darumy odstrasza wszelkie złe moce.

Ebi

Krewetka – uważana jest w Japonii za symbol długowieczności, ponieważ jej zgięty tułów kojarzy się z pochyloną sylwetką starszej osoby. Wizerunek czy zabawka w kształcie tego zwierzątka odpowiada za zahamowanie procesu starzenia się.

Ema

Tabliczki wotywne – to drewniane deseczki najczęściej z rysunkiem konia. Kiedyś ludzie składali bogom konia w ofierze, prosząc ich w ten sposób o obfite plony. Deseczki te symbolizują właśnie ten zwyczaj. Innym wierzą także, że bogowie przyjeżdżają na ziemię konno. Pięciokątna zabawka w kształcie tabliczki wotywnej ma symbolizować prośbę do bogów o dostatek i opiekę.

Endōmame

Strączek groszku – ziarenka groszku porównuje się do dzieci, zatem jako roślina strączkowa groszek rodzi wiele dzieci, które potem rosną i wytrwale pracują. Zarówno kwiaty jak i owoce są urokliwe, dlatego często wykorzystuje się je jako motyw ozdób.

Fukurō

Sowa – nazwa ta może się kojarzyć z dwoma innymi słowami: 不苦労 „bez cierpienia” oraz 福郎 „ktoś kto przynosi szczęście”. Japońskie ozdoby i zabawki w kształcie sowy zatem są talizmanem zapewniającym szczęście.

Hagoita

Paletka do gry hanetsuki przesyłana była zazwyczaj w prezencie rodzinie, w której urodziła się dziewczynka. Gra była typowo dziewczęca, polegała na odbijaniu paletkami lotki. Wierzy się, że zdobiona paletka hagoita odbija nieszczęście i pozwala dziewczynce rosnąć i rozwijając się bez żadnych przeszkód w życiu i wypadków. 　

Haikoningyō

Raczkujący bobas – zabawka ta symbolizuje dobrze rozwijające się, raczkujące dziecko. Skrywa więc życzenie szybkiego rozwoju.

Hamaguri

Małże – dwie złączone ze sobą części muszli symbolizują przywiązanie, nierozłączność małżonków. Małże skrywają także życzenie szczęścia, dostatniego życia obfitującego w bogactwo i powodzenie. Owoce morza (tzw. dary morza) nazywane są po japońsku umi-no sachi czyli „szczęście, które daje nam morze”.

Hana

Kwiatki o niesprecyzowanym rodzaju – kojarzą się z radością, młodością i dziewczęcością. Często są to złączone kwiatki (przypominające wiśnię) w kolorze biało-czerwonym, które zawiesza się pomiędzy poszczególnymi zabawkami.

Harukoma

Zabawka konik – to stara, tradycyjna zabawka. Symbolizuje wesołą zabawę i dziecięcą beztroskę.

Hato

Gołąb – w Japonii to posłaniec bogów, w naszej kulturze symbol pokoju. Japończycy traktują gołębie jak symbol szczęścia. Dodatkowo ponieważ gołębie fizjologicznie nie potrafią się krztusić, symbolizują dobre odżywianie się niemowlaka i szybko wzrost.

Hōzuki

Miechunka rozdęta – jest talizmanem dziewcząt i kobiet w Japonii. Kształt tego kwiatu przypomina łono matki i rozwijające się w nim nowe życie. Roślina ta była kiedyś lekiem, dlatego wierzy się w Japonii, że chroni kobietę przed chorobami. Dodatkowo kształt miechunki przypomina nieco lampion, dlatego używa się jej symbolu w znaczeniu oświetlania świata i życia bez żadnych kłopotów.

Hyōtan

Tykwa – znana i używana w Japonii nie tylko jako termos, pojemnik na wodę. Wierzono, że tykwa odpędza choroby i nieszczęścia. Jednocześnie ponieważ tykwa daje wiele nasion, które mają wyjątkową moc przetrwania, symbolizuje także powodzenie i szczęście wielu pokoleń w rodzinie.

Ichigo

Truskawka – w Japonii wierzy się, że czerwone owoce mają moc odpychania zła i nieszczęść.

Inoshishi

Dzik – jest w Japonii symbolem wielodzietności. Dziki są silne, a jedzenie ich mięsa chroni przed licznymi chorobami.

Inuhariko

Piesek hariko – to czteronożne stworzonko podobne do psa, które chroni dzieci. Jest bóstwem odpowiedzialnym za bezpieczny poród i narodziny.

Itomaki

Szpulka z nitką symbolizuje umiejętność szycia. Ten przybór krawiecki skrywa życzenie, aby dziewczyna osiągnęła umiejętność szycia i haftowania.

Kabocha

Dynia – jak inne warzywa symbolizuje dobre odżywianie się, witaminy i zdrowie.

Kabu

Rzepa – jak inne warzywa zawiera wiele witamin i wartości odżywczych, dlatego symbolizuje zdrowie.

Kaki

Persymona – podobne brzmienie tego słowa kojarzy się Japończykom z przygarnianiem, zagarnianiem. Owoc ten symbolizuje więc przywoływanie szczęścia. Wierzy się, że drzewo kaki gwarantuje długowieczność i odpycha zło. Ponieważ owoce kaki mają wiele wartości odżywczych, symbolizuje także zdrowie i szybki wzrost dziecka.

Kame

Żółw – jest jednym z podstawowych symboli szczęścia, ponieważ kojarzy się z długowiecznością. Japończycy wierzą, że żółw potrafi żyć dziesięć tysięcy lat. Dodatkowo każdy powolny krok żółwia symbolizuje wysiłek włożony w to, co robimy i radość z osiągnięcia celu w życiu.

Kamifūsen

Papierowy balonik – był tradycyjną japońską zabawką. Łatwy i tani do wykonania, bardzo popularny. Balonik symbolizuje beztroskie dzieciństwo, radość i zabawę.

Kazaguruma

Wiatraczek – to popularna japońska zabawka. Siedmiokolorowy, niczym tęcza, wiatraczek jest amuletem odpychającym zło i nieszczęście. Wierzy się, że obracające się pióra wiatraczka nie pozwalają się zbliżyć złu. Wiatraczek ma sprawić, że w stronę jego posiadacza nadlatuje tylko dobry wiatr.

Kiku

Chryzantema jest symbolem cesarskim w Japonii, jest uważana za bardzo elegancki kwiat. Była kiedyś używana jako roślina lecznicza, dlatego wierzy się, że zapewnia długie życie i odpędza zło.

Kimono

Ozdoba w kształcie kimona ma symbolizować ochronę ciała, ogrzanie, a także szczęśliwe życie. Dla dziewcząt cenne kimono to skarb, dlatego zabawka ta skrywa w sobie życzenie posiadania wielu skarbów w życiu.

Kinchaku

Woreczek – kiedyś sakiewka pełniła rolę portfela, zwłaszcza wśród dziewcząt ubranych w odświętne stroje japońskie. Woreczek „kinchaku” symbolizuje szczęśliwe czasy młodości, pieniądze i bogactwo. Zabawka w kształcie woreczka ma przynieść szczęście dziecku i zapewnić mu dobrobyt.

Kingyo

Złota rybka – zazwyczaj nie jest ona złotego koloru, choć tak  sugeruje jej nazwa. Chodzi o rybki „welonki”, które są koloru pomarańczowego i czerwonego. Kiedyś były symbolem bogactwa, ponieważ zakup i hodowanie ich wiązało się z dużym kosztem. Po chińsku określenie złota rybka brzmi i kojarzy się ze zwrotem oznaczającym „mieć pieniędzy więcej niż potrzeba”. Dlatego kingyo symbolizuje dostatek. Efektownie i pięknie pływająca welonka z długimi płetwami symbolizuje także płynięcie przez życie dostojnie i z gracją. Jeszcze jedno symboliczne skojarzenie to szybkie rozmnażanie się, dlatego złota rybka kingyo jest także symbolem licznego potomstwa.

Makura

Podłużna poduszka symbolizuje w Japonii zdrowie. Dziecko powinno dużo spać i wysypiać się, aby zdrowo się rozwijać.

Manekineko

Kot z uniesioną łapką to powszechnie znany symbol szczęścia w Japonii. Kotek z uniesioną prawą łapką przywołuje pieniądze i powodzenie w biznesie, zaś lewa łapka w górze oznacza przywoływanie przyjaciół.  

Matsu

Sosna jest popularnym drzewem w Japonii. Ceni się je za to, że jest wiecznie zielone, nawet na zimę nie zrzuca igieł. Sosny żyją długo i są silnymi drzewami, dlatego symbolizują w Japonii długowieczność, energię i wielodzietność. Dwie złączone igły sosny zaś symbolizują ścisłe więzi w małżeństwie, nierozłączność żony i męża.

Mikan

Japońska mandarynka – bogata w witaminę C, dlatego chroni od chorób.

Momo

Brzoskwinia –– od dawna traktowana była w Japonii jako owoc o mocy odpychania nieszczęścia i zła, a jednocześnie gwarantujący długie życie. Dodatkowo kwiaty tego drzewa wcześnie zakwitają (już w lutym) i dają wiele owoców. Dlatego symbolizuje szczęście posiadania licznego potomstwa. Brzoskwinia jest traktowana jako symbol dziewczęcy. Każda część: kwiat, liść oraz pestka brzoskwini ma działanie lecznicze.

Musubime

Węzełek – związany pasek materiału (bądź papieru) symbolizuje w Japonii efekt czyjegoś działania. Niczym owoc, który zawiązuje zalążek na gałęzi, supełek odzwierciedla czyjeś starania, wysiłek czy trud. Węzełek zatem skrywa życzenie, aby wszystko się w życiu dziecka udawało.   

Nanten

Niebiański bambus – to krzew rosnący w Azji. W Japonii popularny i lubiany z powodu swojej nazwy, którą można interpretować jako (難転 ) „usunięcie trudności”. Fragmenty tej rośliny z charakterystycznymi czerwonymi owocami symbolizują życzenie szczęścia i poradzenia sobie ze wszelkimi kłopotami w życiu.

Nezumi i tawara

Mysz i baryłka ryżu – mysz jest posłańcem jednego z Siedmiorga Bogów Szczęścia (Daikoku). Wierzy się, że przyczynia się do zwiększenia majątku i fortuny. Baryłki zaś przypominają tradycyjny japoński sposób przechowywania i transportowania ziaren ryżu. W jednej baryłce owiniętej słomą przechowywano 60 kg ziarna. Zabawka w kształcie baryłki symbolizuje bogate plony i skrywa życzenie dostatku, aby nikt nigdy nie cierpiał głodu.

Ninjin

Marchewka – jak inne warzywa symbolizuje zdrowie i skrywa w sobie życzenia zdrowego wzrostu i rozwoju dziecka. Jest także życzeniem, aby dziecko nigdy nie zaznało głodu.

Niwatori

Kura i kogut – te ptaki są w Japonii symbolami szczęścia. Koguty wstają wcześnie rano, rozpoczynają dzień. Kury znoszą jajka, dlatego kojarzą się z wielodzietnością, licznymi pokoleniami, szczęściem rodziny. Ozdoby tych ptaków symbolizują długie życie w zdrowiu.

Okame

Maska przynosząca dużo szczęścia, ma sprawić, że dziecko nie zazna smutku i nieszczęścia. Zapisuje się to słowo znakami: dużo szczęścia お多福.

Okatagorō

Postać kobieca ubrana w wyjątkowo piękne kimono. Symbolizuje osobę z wyższych sfer bądź pannę młodą. Zabawka okatagorō skrywa w sobie życzenie spełnienia i szczęśliwego małżeństwa z mężczyzną dobrego rodu.

Okuruminingyō

Bobas w beciku – to zabawka, która symbolizuje troskę i miłość do dziecka. Przejawia się to becikiem, w który jest owinięty. Bobas w beciku skrywa w sobie życzenie szczęścia w życiu, które rodzice lub babcie w nie wkładają.  

Otedama

Woreczek sensoryczny służący do zabawy. To tradycyjna zabawka japońska wykonywana przez matki i babcie z kawałków materiałów, starych kimon itp. Zabawa w podrzucanie woreczków wyrabia właściwą synchronizację ruchów ciała. Otedama przypomina beztroskie czasy i niewinne zabawy dziecięce. Najbardziej typowa zabawka otedama szyta jest z kwadratowego fragmentu materiału, dlatego można ją nazwać shiawase  (四合わせ) czyli połączone cztery boki, co brzmi tak samo jak słowo szczęście (幸せ).

Renkon

Korzeń lotosu – przekrojony w poprzek odkrywa wiele dziur, przez które można zobaczyć przyszłość. Zabawka i ozdoba w kształcie korzenia lotosu przynosi szczęście na przyszłość, ponieważ można ją podejrzeć i odpowiednio kształtować. Renkon przynosi nadzieję na szczęście w dalszym życiu.

Sanbansō

Tancerz – to postać tancerza z tradycyjnych obrzędów organizowanych w podziękowaniu bogom za obfite plony. Lalka tancerza ma zagwarantować dziecku, że nigdy nie doświadczy głodu.

Sakura

Wiśnia – symbolizuje początek wszystkiego – kwitnące drzewo wiśni w kwietniu rozpoczyna wiosnę, symbolizuje młodość, początek życia, a także skrywa w sobie życzenie wiecznego życia. Urokliwe i delikatne kwiaty wiśni i pachnące słodko liście kojarzą się w Japonii z pięknem i kobiecością.

Sankakubuton

Trójkątna torebeczka – kiedyś była sakiewką na zioła czy leki oraz substancje zapachowe. Trójkątny woreczek ma zadanie odpychać wszelkie choroby i utrzymywać dziecko w zdrowiu.

Sanshokudango

Trzy ryżowe kulki (różowa, biała i zielona) nabite na patyk – symbolizują wiosnę zatem i młodość, kwitnące życie. Pierwszym skojarzeniem Japończyków na widok trzech ciasteczek dango jest drzewo sakury: różowy – pąki kwiatów, biały – kwiaty w pełnym rozkwicie, zielony – zielone liście pozostałe po opadnięciu kwiatów. Inną teorią wyjaśniającą kolejność kolorów kulek jest symbolika wiosennego krajobrazu: różowy to wiosenne słońce, biały to pozostałe po zimie resztki śniegu, zielony to młoda roślinność rodząca się pod śniegiem.

Sarukko

Małpki (najczęściej czerwone) –– homofonicznie brzmiąca nazwa saru może znaczyć „małpa” oraz „mijać”. Małpki zatem mają gwarantować przemijanie wszelkich nieszczęść czy chorób.  

Semi

Cykada – jest kojarzona w Japonii z odrodzeniem, ponownymi narodzinami niczym dorosły osobnik cykady, który przepoczwarza się w jedną noc. Cykada jest jednocześnie symbolem długiego życia w zdrowiu. Dlatego głośno kwiląca cykada konotuje się z japońskim powiedzeniem „płaczące dziecko dobrze się rozwija”.

Sensu

Wachlarz – rozłożony symbolizuje szerokie możliwości, ponieważ rozkłada się go szeroko, niemalże w nieskończoność. Jest przenośnią życia człowieka, które daje mu nieograniczone możliwości rozwoju.

Shippōmaru

Kula shippō symbolizuje szczęście i bogactwo. Łączące się elementy tworzące kulę interpretuje się jako bliskie, niekończące się ludzkie więzi.

Zainteresowani metodą tworzenia kuli shippō mogą skorzystać z instrukcji w naszym poście:

Shōbu  

Kosaciec z uwagi na silny zapach liści i korzeni uważany był w Japonii za roślinę o silnym działaniu odpychającym szkodniki i wszelkie zło. Dodatkowo jego nazwa brzmi podobnie do słowa (勝負) „zwycięskie starcie”, które upodobali sobie samurajowie. Kosaciec symbolizował więc odwagę i powodzenie w walce.  

Suzume

Wróbel – od wieków uważano w Japonii za ptaka, który potrafi wydziobywać i usuwać wszelkie zło i nieszczęścia. Kojarzy się z bogatymi i zdrowymi plonami jako symbol szczęścia.

Tai / kinmentai

Ryba z gatunku karmazynowatych – jej nazwa kojarzy się ze słowem „medetai”, co znaczy „powodzenie”, „szczęście”. Symbol tej ryby ma przynieść zatem szczęście, a jednocześnie czerwony kolor ma moc odpychania zła i nieszczęść. Tai z wielkimi oczami jest uważana za królową ryb.

Take / take-no ko

Bambus lub kiełek bambusa – traktowany jest w Japonii jako bardzo silne drzewo, które rośnie najszybciej ze wszystkich. Bambus nie wygina się, nie łamie, zawsze rośnie prosto, jakby do celu. Zabawką bambusa życzy się, aby dziecko w dorosłym życiu także kierowało się zasadą dążenia drogą uczciwości prosto do celu. Dodatkowo bambus bardzo szybko się rozmnaża, kiełki bambusa rosną szybko, dlatego symbolizuje też zdrowie, szybki rozwój, ale także liczne potomstwo.

Temari

Ozdobna wyszywana lub haftowana kula, haftowana kolorowymi nićmi – jest ozdobą noworoczną. Symbolizuje obfitość, szczęście i dobre relacje z innymi. Skrywa w sobie życzenie szczęśliwego życia w harmonii z innymi, bez trosk i przeszkód.

Tōgarashi

Papryczka chilli –– wierzy się, że jej czerwony kolor i ostry smak odpędza robaki. Chilli dawano córkom, aby nie przyczepiło się do nich żadne nieszczęście symbolizowane robactwem. Wywodzi się to ze zwyczaju wkładania papryczek do pudełek z lalkami Hina, żeby je zabezpieczyć przed zniszczeniem i uszkodzeniem przez insekty.

Tsubaki

Kmelia – to kwiat symbolizujący urodę kobiety w Japonii. Zabawka w kształcie kamelii skrywa więc życzenie, aby dziewczynka wyrosła na piękną kobietę.

Tsubame

Jaskółka – jest symbolem szczęścia w Japonii. Jako ptak, który eliminuje wszelkie pasożyty upraw, jest w Japonii ceniony i traktowany z miłością. Wierzy się, że dom, pod dachem którego zagnieżdżą się jaskółki, spotka szczęście. Takich gniazd nigdy ani się nie przenosi, ani nie usuwa.

Tsuru

Żuraw japoński przynosi szczęście, wierzy się, że symbolizuje długie życie (nawet tysiąc lat) i zdrowie. Dwa żurawie oznaczają zaś zgodne i długie życie pary małżonków.

Tsuzumi / taiko

Bębenek – instrument niezbędny podczas wszelkich festiwali, świąt i wesołych wydarzeń. Kojarzy się więc z tańcem i śpiewem. Skrywa życzenie radości i wesołości. W dawnych czasach bębenki były popularną zabawką dzieci z bogatych rodzin. Wierzy się, że odgłos bębna odstrasza zło ale przywołuje szczęście.

Uchide-no kozuchi

Młoteczek jest atrybutem jednego z Siedmiorga Bogów Szczęścia (boga Daikoku). Wystarczy machnąć młotkiem, a w krótce pozyskamy przedmiot, o którym marzymy. Młotek kozuchi symbolizuje więc spełnienie wszelkich marzeń.  

Uguisu

Ptaszek o nazwie gajówka japońska – zwiastuje nadejście wiosny, przynosi więc dobrą nowinę. Wierzy się w Japonii, że śpiew uguisu sprowadza szczęście.

Ume

Kwiat śliwy – wytrzymują nawet mroźne japońskie zimy, zakwitają jeszcze gdy czasem leży śnieg na gałęziach. Kwiaty symbolizują piękną, dostojną kobietę. Jest symbolem szczęścia tzw. engimono.

Usagi

Królik – zwierzęta te mają łagodne usposobienie, nie kłócą się, dlatego cieszą się sympatią i popularnością w Japonii. Wierzy się, że są boskimi wysłannikami, a czerwone oczy królika skrywają duszę i magiczne moce. Odpychają zło i chronią przed chorobami. Zabawka królika ma pomóc dziecku chronić się od chorób i nieszczęść.  

Yodarekake

Śliniaczek – symbolizuje zabezpieczenie przed chorobami zakaźnymi jak np. ospa. Skrywa więc w sobie życzenie zdrowia.

Zabuton

Poduszka do siedzenia, symbolizuje szybki rozwój dziecka. Japończycy kojarzą poduszkę do siedzenia „zabuton” z raczkującym niemowlakiem, który uczy się siadać na niej.

Zōri

Klapki japońskie symbolizują życzenie jak najszybszego rozwoju dziecka, aby zaczęło chodzić samodzielnie. Klapki zōri są amuletem gwarantującym zdrowie i zapewniającym powodzenie w pracy w przyszłości dziecka.

Znaczenie liczb i cyfr

Wiszące japońskie ozdoby tsurushikazari są wieszane z okazji rozmaitych świąt. Najczęściej jednak kojarzone są z zabawkami dla dziewczynek i życzeniami szczęśliwego zamążpójścia oraz życia rodzinnego. Ozdoby przyszywane do czerwonych sznureczków mocuje się u góry w rozmaity sposób: w obręczach, parasolkach, na patykach czy też drewnianych konstrukcjach. Czasem mocuje się je także na stelażach przypominających drabinki, kratki czy wieszaki-stojaki.

Dodatkowym aspektem, który ma spotęgować życzenia szczęścia, jest nieparzystość. Liczba nieparzysta w Japonii kojarzy się bowiem z powodzeniem i szczęściem. Dlatego japońskie ozdoby tsurushikazari składają się najczęściej z trzech bądź pięciu czy siedmiu sznurów. Girlandy wiszące po dwóch stronach ołtarzyka z lalkami Hina na Święto Dziewczynek tradycyjnie składały się z pięciu sznurów, na których wisiało po 11 zabawek. To dawało w sumie 55 ozdób wykonanych ręcznie elementów, a ponieważ instalacje były z dwóch stron, to matki i babcie musiały uszyć aż 110 takich miniaturowych dzieł sztuki. Girlandy, wieszane na nich zabawki oraz kolorystyka są różne w zależności od regionu Japonii i okoliczności świętowania. Zawsze jednak wyróżniają się spośród innych ozdób, przyciągają uwagę i fascynują zarówno precyzją wykonania jak i wyjątkowymi, zdobionymi materiałami, z których zostały wykonane.

Zainteresowani ozdobami tsurushikazari mogą szukać inspiracji np. w: „Chirimen-de tsukuru hajimete-no tsurushikazari”. Niektóre fotografie pochodzą właśnie z tej książki.

Więcej na temat japońskich symboli zwierzęcych można przeczytać w naszym poście: Japońskie wzory i symbole zwierzęce:

Polecam też wpis na naszym sklepowym blogu o japońskiej zasadzie 5R – mottainai: https://wszystkojedno.com.pl/japonska-zasada-5r-mottainai/

 

Zobacz również inne artykuły: